Τι είναι η μάθηση μέσω πρότζεκτ (project-based learning)
Η μάθηση μέσω πρότζεκτ (project-based learning, PBL) είναι μια μεθοδολογία μάθησης στην οποία οι φοιτητές μαθαίνουν μελετώντας και δουλεύοντας σε ένα πραγματικό ή εικονικό πρόβλημα ή πρότζεκτ που τους έχει ανατεθεί από τους διδάσκοντες. Το PBL δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους σε μία πραγματική συνθήκη, να αναπτύξουν δημιουργική και κριτική σκέψη και να συνεργαστούν με τους συμφοιτητές τους για να επιτύχουν έναν κοινό στόχο.
PBL και Πανεπιστημιακή Παιδαγωγική
Η μάθηση μέσω πρότζεκτ αποτελεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την πανεπιστημιακή παιδαγωγική. Συγκεκριμένα, μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να αναπτύξουν τις ακόλουθες δεξιότητες οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για την ακαδημαϊκή τους πορεία και την επαγγελματική τους ζωή.
- Κριτικής σκέψης, καθώς απαιτεί από τους φοιτητές να σκεφτούν διεξοδικά τα προβλήματα και να τα επιλύσουν / αντιμετωπίσουν.
- Δημιουργικότητα, δεδομένου πως παρέχεται στους φοιτητές η ευκαιρία να είναι δημιουργικοί και να αναπτύξουν καινοτόμους τρόπους σκέψης σε προστατευόμενο περιβάλλον.
- Συνεργασία, η οποία απαιτείται από τους φοιτητές που συμμετέχουν στο project και να επιτύχουν έναν κοινό στόχο.
- Επικοινωνία, η οποία είναι καίριας σημασίας καθώς οι φοιτητές θα πρέπει να επικοινωνούν αποτελεσματικά μεταξύ τους για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Φοιτητές
Μέσα από την συγκεκριμένη μέθοδο οι φοιτητές μπορούν να εφαρμόσουν γνώσεις και δεξιότητες σε πραγματικές συνθήκες, ανάλογα με το πρότζεκτ στο οποίο εργάζονται. Αυτό τους βοηθά να κατανοήσουν καλύτερα τις έννοιες και τις αρχές που διδάσκονται στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος. Οι δεξιότητες που παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη ενότητα αναπτύσσονται σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με τις προκλήσεις που παρουσιάζονται, καθώς οι φοιτητές καλούνται να σκεφτούν διεξοδικά τα προβλήματα και τις προκλήσεις ενός «προβλήματος», σαν να βρίσκονται σε πραγματικό επιχειρησιακό χώρο.
Διδάσκοντες
Οι διδάσκοντες που αναθέτουν διάφορα πρότζεκτ σε φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχουν ως κυρίαρχους στόχους:
- Την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών, διατηρώντας το ενδιαφέρον και τους ίδιους φοιτητές στην τάξη και αυξάνοντας την εμπλοκή τους στο μάθημα.
- Τη δυνατότητα για αξιολόγηση των δεξιοτήτων των φοιτητών, παρακολουθώντας τις ανάγκες των τους κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας.
- Την ανάπτυξη της αναλυτικής και συνθετικής σκέψης των φοιτητών, ώστε να προετοιμαστούν για την μετάβαση στην επαγγελματική τους ζωή.
Η εφαρμογή της μάθησης μέσω πρότζεκτ
Για να εφαρμοστεί αποτελεσματικά η εν λόγω εκπαιδευτική μεθοδολογία, κρίνεται αναγκαίο να ακολουθηθούν τα κάτωθι βήματα:
- Επιλογή ενός θέματος ή προβλήματος, το οποίο θα πρέπει είναι σχετικό με το περιεχόμενο του μαθήματος και να έχει νόημα για τους φοιτητές.
- Δημιουργία των στόχων του πρότζεκτ, οι οποίοι θα πρέπει να γίνουν σαφείς και κατανοητοί από τους φοιτητές, ενώ παράλληλα είναι μείζονος σημασίας να διατυπωθούν στην αρχή του μαθήματος από τους διδάσκοντες.
- Σχεδιασμός του πρότζεκτ, ώστε να επιτρέπει στους φοιτητές που συμμετέχουν να εφαρμόσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες σύμφωνα και με τους στόχους που έχουν τεθεί από το διδακτικό προσωπικό.
- Εκτέλεση του πρότζεκτ, κατά τη διάρκεια του οποίου οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να εργαστούν ανεξάρτητα ή σε ομάδες για την ολοκλήρωση του πρότζεκτ.
- Αξιολόγηση του πρότζεκτ, η οποία θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με τρόπο που να αξιολογεί όχι μόνο την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν, αλλά και την ίδια τη διαδικασία.
Ενδεικτικοί τύποι πρότζεκτ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
- Ερευνητικά πρότζεκτ – οι φοιτητές διερευνούν το υπό εξέταση θέμα και συλλέγουν πληροφορίες, προκειμένου να τις αναλύσουν και να απαντήσουν σε ερωτήματα ή στην επίλυση όσο δυνατόν ρεαλιστικών σεναρίων και προβλημάτων.
- Πρότζεκτ σχεδιασμού – οι φοιτητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία σύμφωνα με τις οδηγίες που τους έχουν δοθεί από τους διδάσκοντες.
- Πρότζεκτ υπηρεσιών – οι φοιτητές σε συνεργασία με τον διδάσκοντα εργάζονται προκειμένου να βοηθήσουν στην επίλυση ενός πραγματικού προβλήματος σε μια οντότητα που παρέχει υπηρεσίες.
Συμπερασματικά, η μάθηση μέσω πρότζεκτ είναι μια αποτελεσματική μέθοδος μάθησης που προσφέρει στους φοιτητές και στους διδάσκοντες μια βαθιά εκπαιδευτική εμπειρία. Απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και εφαρμογή, ενώ παράλληλα ενισχύει τους φοιτητές ώστε να αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους πορεία.