Τι είναι η μικτή μάθηση (blended learning)
Ως μικτή μάθηση (blended learning) νοείται η διδακτική προσέγγιση η οποία συνδυάζει την παραδοσιακή πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία με την εξ αποστάσεως μάθηση. Η μικτή μάθηση μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορα επίπεδα εκπαίδευσης, από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση. Η μικτή μάθηση συνήθως συνδυάζεται με την ανεστραμμένη τάξη. Κατά την εφαρμογή της οι φοιτητές συνήθως μαθαίνουν το θεωρητικό μέρος του μαθήματος εκτός τάξης, συνήθως παρακολουθώντας βιντεοδιαλέξεις ή μελετώντας ανάλογο περιεχόμενο ηλεκτρονικά. Στη συνέχεια, συμμετέχουν σε δραστηριότητες στην τάξη, όπως εργαστήρια ή πρακτικές ασκήσεις, συζητήσεις και εργασίες, ώστε να εφαρμόσουν τις γνώσεις που έχουν λάβει από την εκπαιδευτική διαδικασία.
Η μικτή μάθηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
Τις τελευταίες δεκαετίες η μικτή μάθηση έχει κερδίσει έδαφος στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς έχει εφαρμοστεί σε πανεπιστημιακά ιδρύματα ιδιαίτερα έντονα μετά την περίοδο της πανδημίας Covid19 όπου είχε καθιερωθεί η ηλεκτρονική εξ αποστάσεως μάθηση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, το 2022 το 75% των πανεπιστημίων στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούσαν κάποια μορφή της μικτής μάθησης. Στην Ελλάδα, η μικτή μάθηση έχει επίσης αρχίσει να εφαρμόζεται σε πολλά πανεπιστήμια.
Εκπαιδευτικά εργαλεία
Στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε ένα ευρύτερο πλαίσιο τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας, τόσο εντός όσο και εκτός τάξης χωρίζονται, σε βασικές κατηγορίες όπως:
- Τα εργαστηριακά εργαλεία, που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση πειραμάτων και εργαστηριακών ασκήσεων. Αυτά τα εργαλεία μπορούν να είναι φυσικά, όπως εργαστηριακές συσκευές, ή ψηφιακά, όπως προσομοιώσεις και λογισμικό.
- Τα εκπαιδευτικά βίντεο, τα οποία τα τελευταία χρόνια θεωρούνται ως ένα αρκετά δημοφιλές μέσο για τη παρουσίαση πληροφοριών και την εξήγηση εννοιών. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παρουσιάσουν το θεωρητικό πλαίσιο του μαθήματος ή για να δείξουν πρακτικές εφαρμογές για παρέχουν πρακτική εξάσκηση.
- Οι πλατφόρμες αλληλεπίδρασης, οι οποίες παρέχουν στους φοιτητές την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν με το εκπαιδευτικό περιεχόμενο και να συνεργαστούν με άλλους φοιτητές.
- Εργαλεία αξιολόγησης, τα οποία χρησιμοποιούνται για να διερευνηθούν τα επίπεδα των επιδόσεων των φοιτητών με γραπτές εξετάσεις ή ψηφιακά π.χ. μέσω κουίζ.
Προοπτικές
Η μικτή μάθηση αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στο μέλλον, καθώς η τεχνολογική εξέλιξη είναι ραγδαία και τα τεχνολογικά εργαλεία χρησιμοποιούνται πλέον από τα περισσότερα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Επιπλέον, η μικτή μάθηση είναι μια διδακτική προσέγγιση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Οι φοιτητές του 21ου αιώνα είναι εξοικειωμένοι με τις τεχνολογίες και αναζητούν μαθησιακές εμπειρίες που είναι πιο ενεργητικές και διαφοροποιημένες. Η μικτή μάθηση μπορεί να προσφέρει αυτές τις εμπειρίες, καθώς συνδυάζει την αποτελεσματικότητα της παραδοσιακής διδασκαλίας με την ευελιξία και την εξατομίκευση της ηλεκτρονικής μάθησης.
Αξιοσημείωτο είναι πως η μικτή μάθηση μπορεί να προσφέρει τα ακόλουθα οφέλη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση:
- Ενίσχυση στην κατανόηση του εκπαιδευτικού περιεχομένου από τους φοιτητές, καθώς τους δίνει την ευκαιρία να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην εξάσκηση και την εφαρμογή, ακόμη και όταν δε βρίσκονται στον χώρο του πανεπιστημίου.
- Ενίσχυση για την απόκτηση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των φοιτητών ως προς την επίλυση προβλημάτων και την κριτική σκέψη, καθώς τους δίνεται ευκαιρία να πειραματιστούν και να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην ανάλυση των υπό εξέταση θεμάτων.
- Προαγωγή της αλληλεπίδρασης, καθώς υπάρχει η ευκαιρία και η ευελιξία να αλληλεπιδράσουν τόσο με τους διδάσκοντες όσο με άλλους φοιτητές σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον μάθησης σύγχρονα και ασύγχρονα, χωρίς τον περιορισμό του διδακτικού χρόνου.
Συμπερασματικά, οι τεχνολογίες που υποστηρίζουν τη μικτή μάθηση εξελίσσονται συνεχώς και γίνονται πιο προσιτές, γεγονός που διευκολύνει την εφαρμογή της σε διάφορα περιβάλλοντα μάθησης. Επιπλέον, η μικτή μάθηση είναι ένα μοντέλο μάθησης που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Οι μαθητές του 21ου αιώνα είναι εξοικειωμένοι με τις τεχνολογίες και αναζητούν μαθησιακές εμπειρίες που είναι πιο ενεργητικές και διαφοροποιημένες. Η μικτή μάθηση μπορεί να προσφέρει αυτές τις εμπειρίες, καθώς συνδυάζει την αποτελεσματικότητα της παραδοσιακής διδασκαλίας με την ευελιξία και την εξατομίκευση της ηλεκτρονικής μάθησης.